Μοναστήρι Παναγίας Χρυσορογιάτισσας

 Η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας, σύμφωνα με την παράδοση, είναι έργο του Ευαγγελιστού Λουκά (μία από τις εβδομήντα). Η ιερή εικόνα στην περίοδο της εικονομαχίας, για να σωθεί από τούς εικονομάχους, ρίφθηκε στη θάλασσα. Τα κύματα από την Ισαυρία την παρέσυραν και την μετέφεραν στα παράλια της Πάφου, στην τοποθεσία Μουλλιά. Το δεκαπενταύγουστο του 1152 ο μοναχός Ιγνάτιος, που ασκήτευε στην περιοχή, στην τοποθεσία Κρεμαστή, είδε μια μεγάλη λάμψη στα παράλια της Πάφου. Με θεϊκή φώτιση, έτρεξε προς τα εκεί, βρήκε την εικόνα και ξεκίνησε για το ησυχαστήριό του. Κατακουρασμένος όπως ήταν αποκοιμήθηκε στην πλαγιά του βουνού Ρογιά, κάτω από ένα πεύκο. Στον ύπνο του, άγγελος Κυρίου, τον οραμάτισε  να κτίσει ναό στο όνομα της Παναγίας. Το κτήριο ως έχει σήμερα ανάγεται στη δεκαετία του 1760 – 1770, όταν Επίσκοπος Πάφου ήταν ο Άγιος Πανάρετος που είναι και o νέος κτίτορας της Μονής.

Ο υφιστάμενος Ναός είναι κτίσμα του 1760- 1770 .  Το Εικονοστάσι είναι έργο του 1790, ο Άμβωνας του 1791, ο Δεσποτικός θρόνος της ίδιας περιόδου και ο γυναικωνίτης ( το μοναδικό από τα έξι μεγάλα και ιστορικά ανδρώα μοναστήρια που έχει γυναικωνίτη), του 1803.  Ο Χριστός είναι έργο του 16ου  αιώνα και οι υπόλοιπες εικόνες, εκτός βέβαια της Παναγίας, των μέσων του 18ου αιώνα.  Ο ασημένιος σταυρός είναι έργο του Ιωάννου του Κορνάρου του Κρητός (1801)  με δωρητή το Μέγα Δραγομάνο  της Κύπρου Χατζηγεωργάκη Κορνέσιο.

Πηγή:https://www.impaphou.org/chrysorroiatissa.aspx